ΛΟΥΚΑΣ Ο ΙΑΤΡΟΣ Ο ΑΓΑΠΗΤΟΣ
Τοῦ κ. Στεργίου Ν. Σάκκου,
῾Ομοτ. Καθηγητοῦ τοῦ Α.Π.Θ.
(᾿Εφημερίς ᾿Ορθ. Τύπος ΕΤΟΣ ΜΒ΄ ΑΡ.Φ.1476/18.10.2002)
Συνηθίζουμε νά χαρακτηρίζουμε ἥρωες τούς ἀνθρώπους, πού ἐπιτελοῦν ριψοκίνδυνες καί θαυμαστές πράξεις, ὅσους μ᾿ ἕναν θεαματικό τρόπο ξεπερνοῦν κάθε ἔνστικτο αὐτοσυντηρήσεως, γιά νά ὑπηρετοῦν πιστά μιάν ἀξία.᾿Αλλά ἡ πίστη μας ἔχει νά δείξει στόν κόσμο καί ἕνα ἀλλο εἶδος ἡρώων· ἀνθρώπους χωρίς ἡρωϊσμούς ἀλλά ἡρωϊκούς, πού δίνουν μιά καινούργια διάσταση στήν ἔννοια τοῦ ἥρωα, τή διάσταση τοῦ Πνεύματος. Αὐτοί δέν φοροῦν λεοντή, οὔτε ἐξολοθρεύουν δράκοντες, δέν ἐξεγείρουν ἐπαναστάσεις, οὔτε πετοῦν στό διάστημα. Εἶναι ταπεινοί καί ἀσήμαντοι γιά τόν κόσμο, ἀλλά προσφέρουν σ᾿ αὐτόν τό πιό σπουδαῖο ἔργο, κάνοντας τή μεγαλύτερη θυσία: ἀφανίζουν τόν ἑαυτό τους στή διανονία τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων.
Τί σημαίνει αὐτό, μᾶς τό δίνει ἀνάγλυφα νά τό καταλάβουμε καί νά τό ἐκτιμήσουμε μιά ξεχωριστή προσωπικότητα τῆς ᾿Εκκλησίας τῶν ἀποστολικῶν χρόνων, ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς. ῾Ο ἀπόστολος Παῦλος στέλνοντας χαιρετισμούς ἀπό τόν Λουκᾶ τόν ὀνομάζει στήν πρός Φιλήμονα ἐπιστολή του συνεργάτη του, ἐνῶ στήν πρός Κολασσαεῖς ἰατρό καί ἀγαπητό του. Οἱ τρεῖς αὐτοί χαρακτηρισμοί, ἰατρός, ἀγαπητός, συνεργός, ζωγραφίζουν μπροστά μας τή συμπαθέστατη καί ἡρωϊκή μορφή τοῦ Λουκᾶ.
᾿Ιατρός
῾Ο Λουκᾶς εἶναι ὁ πρῶτος χριστιανός ἐπιστήμονας, πού γνωρίζουμε ἀπό τήν Καινή Διαθήκη. Τή σπουδή τῆς ἰατρικῆς στά ἑλληνικά πανεπιστήμια τήν θεωροῦσαν ἐκείνη τήν ἐποχή ἰσότιμη μέ τή σπουδή τῆς φιλοσοφίας κι ἑπομένως ὁ Λουκᾶς ὡς γιατρός ἦταν μορφωμένος μέ τήν ἀνώτατη ἑλληνική μόρφωση. Πρέπει νά εἶχε μελετήσει πολύ τά ἑλληνικά ἰατρικά βιβλία καί ὁπωσδήποτε στήν τότε κοινωνία θά εἶχε περίπου τήν ἴδια θέση πού ἔχει ἕνας γιατρός σήμερα. Εἶναι γνωστό ὅτι οἱ ῞Ελληνες γιατροί ταξίδευαν σ᾿ ὅλο τόν κόσμο καί ἀπό τίς ἀκριβεῖς πληροφορίες, πού βρίσκουμε μέσα στά κείμενα τοῦ Λουκᾶ, γιά τά ταξίδια καί τά δρομολόγια τῶν πλοίων, φαίνεται ὅτι κι ὁ ἴδιος ταξίδευε πολύ καί μάλιστα στή θάλασσα.
῏Ηταν, λοιπόν, καί κοσμογυρισμένος, κι αὐτά τά προσόντα του λάμπρυναν περισσότερο ἕνα ἄλλο τάλαντο, πού εἶχε, σπουδαιότατο: τή συγγραφική ἱκανότητα. Μποροῦσε νά ἐκφράζεται γραπτά μέ εὐχέρεια, σαφήνεια καί χάρη, σέ γλῶσσα ἄριστη ἑλληνική τῆς ἐποχῆς του καί νά ἀναδεικνύεται ζωγράφος τοῦ λόγου, χωρίς ὅμως τίποτε τό περιττό ἤ τό ὑπερβολικό. Οἱ Πράξεις τῶν ἀποστόλων, ἡ πρός ῾Εβραίους ἐπιστολή καί τό Εὐαγγέλιο πού ἔγραψε, μαρτυροῦν ὅτι ὁ Λουκᾶς χειριζόταν μέ τήν ἴδια εὐκολία τή γραφίδα, ὅπως τό νυστέρι του.
᾿Αγαπητός
῾Ο Παῦλος ἤξερε νά τιμᾶ τούς συνεργάτες του, ὄχι μόνο ἀναφέροντάς τους στίς ἐπιστολές του πρός τίς διάφορες ἐκκλησίες, ἀλλά συνοδεύοντάς τό ὄνομά τους μέ ἕνα ἐπίθετο. Καί εἶναι τόσο ζηλευτό τό ἐπίθετο πού βάζει δίπλα στόν Λουκᾶ! "Λουκᾶς ὁ ἰατρός ὁ ἀγαπητός" (Κολ.4,14). Πρέπει μιά ἰδιαίτερη ἀγάπη νά συνέδεε τόν Παῦλο μαζί του. ῞Οπως μποροῦμε νά καταλάβουμε ἀπό τό γράψιμό του, ὁ Λουκᾶς ἦταν μιά τρυφερή κι εὐγενική ψυχή, πού ὁπωσδήποτε θά ἀνέπαυε πολύ τό διδάσκαλό του. ᾿Εκρηκτικός καί νευρώδης ἐκεῖνος, ἤπιος καί μετρημένος αὐτός, ἔδωσαν μιά ἀπό τίς πιό πετυχημένες φιλίες στήν ἱστορία τοῦ Χριστιανισμοῦ.
῾Ως γιατρός πολλές φορές προσφέρει τίς ὑπηρεσίες του στόν καταπονημένο ἀπό τόσες ταλαιπωρίες ἀπόστολο. ᾿Από τήν εὐλογημένη συνάντησή τους στήν Τρωάδα βρισκόταν συνέχεια μαζί του, ἄν ἐξαιρέσουμε μιά περίοδο ἑπτά ἐτῶν, πού ὁ Λουκᾶς ἔμεινε στούς Φιλίππους καί περίμενε τόν Παῦλο στή δεύτερή του ἐπίσκεψη ἐκεῖ, γιά νά μπεῖ καί πάλι στή συνοδεία του. Μαζί στήν πρώτη φυλάκισή του στή Ρώμη, μαζί καί στή δεύτερη. ῞Οταν ἄλλοι ἐγκαταλείπουν τόν ἀπόστολο, διότι βλέπουν πόσο δύσκολη εἶναι ἡ ἱεραποστολική ζωή, αὐτός μένει πιστός κοντά του· "Λουκᾶς ἔστι μόνος μετ᾿ ἐμοῦ" (Β΄ Τιμ.4,10). Μποροῦμε νά φανταστοῦμε μέ τί στοργή καί ἀφοσίωση διακονοῦσε τόν Παῦλο ἀλλά καί μέ τί θαυμασμό καί εὐγνωμοσύνη. ῾Ο μαθητής τῆς ἀγάπης ᾿Ιωάννης, ὅταν ἤθελε νά δηλώσει τό πρόσωπό του, τό κάλυπτε κάτω ἀπό τήν ἔκφραση· "ὁ μαθητής ὅν ἠγάπα ὁ ᾿Ιησοῦς"· κι ὁ Λουκᾶς ταπεινός μένοντας ἀνώνυμα στό περιθώριο, ἀρκεῖται νά συμπεριλάβει τόν ἑαυτό του μαζί μέ τόν Παῦλο μέσα σέ ἕνα "ἡμεῖς".
Συνεργός
᾿Αλλά ἐκεῖνο, πού ὑψώνει τόν Λουκᾶ στίς σφαίρες τοῦ ἥρωα ἤ μᾶλλον τόν κάνει νά δημιουργήσει ἕναν δικό του τύπο ἥρωα, πρότυπο γιά ὅλες τίς γενεές τῶν πιστῶν καί μάλιστα τῶν ἐργατῶν τοῦ εὐαγγελίου, εἶναι ἡ ἰδιότητα τοῦ συνεργοῦ. Μέ τά προσόντα καί τίς προϋποθέσεις, πού εἶχε ὁ Λουκᾶς, θά μποροῦσε κάλλιστα νά διαπρέψει μέσα στήν τότε κοινωνία καί νά κερδίσει δόξα, πλοῦτο, ἀκόμη καί ψυχές γιά τό Χριστό, μέ τό κῦρος καί τή θέση του. Θά μποροῦσε πράγματι, ὡς χριστιανός γιατρός νά ὑπηρετήσει τόν Κύριο καί τήν ᾿Εκκλησία μέ τόν πιό θεάρεστο τρόπο.
᾿Αλλά ὁ Λουκᾶς, χωρίς κανείς νά τό ἀπαιτήσει, διάλεξε νά θάψει τόν ἑαυτό του καί τήν καρριέρα του, νά ἀφανισθεῖ στή διακονία τοῦ μεγάλου ἀποστόλου πού θαύμασε, νά ριχθεῖ μέσα στήν περιπέτεια τοῦ εὐαγγελίου. ᾿Ακολούθησε τόν Παῦλο μέ τή συνείδηση, ὅτι πεθαίνει πιά, ὄχι μόνο γιά τόν κόσμο μέ τήν ἁμαρτωλή του ἔννοια, ἀλλά καί γιά τόν ἑαυτό του μέ τίς παραμικρότερες νόμιμες ἀπαιτήσεις του. Παραιτήθηκε ἀπό κάθε δικαίωμα, ἀπό κάθε προσωπικό ὄνειρο καί σχέδιο, γιά νά γίνει ἀπόλυτα εὔχρηστος τοῦ ἀποστόλου· ἡ καρδιά του χτυποῦσε μέ τούς χτύπους τῆς καρδιᾶς τοῦ Παύλου.
᾿Αλλά ὁ Θεός, πού ὑψώνει ὅσους ταπεινώνονται γιά τό ῎Ονομά Του, τόν δόξασε μέ μιά ξεχωριστή δόξα. ῾Ο Λουκᾶς ἀπό ἀνώνυμος συνέκδημος καί συνοδοιπόρος τοῦ Παύλου, βρέθηκε μιά μέρα κληρονόμος τεράστιας περιουσίας, πού παραμένει ἀναφαίρετα δική του σ᾿ ὅλους τούς αἰῶνες· διότι τό Πνεῦμα τό ῞Αγιο πού τοῦ τή χάρισε, φρόντισε ἀνεξίτηλα νά γραφεῖ τό ὄνομά του. Καί ἡ περιουσία αὐτή εἶναι τό κατά Λουκᾶν Εὐαγγέλιο καί οἱ Πράξεις τῶν ᾿Αποστόλων.
῎Αν μετρήσουμε τήν Καινή Διαθήκη σέ στίχους, τό μεγαλύτερο μέρος της τό ἔγραψε ὁ Λουκᾶς καί δεύτερος ἔρχεται ὁ Παῦλος.
῎Ετσι τόν τίμησε ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, Τόν ὁποῖο διακόνησε· τοῦ ἔδωσε τίς περισσότερες μετοχές στή συγγραφή τῆς Καινῆς Διαθήκης καί δέν ἔγραψε μόνο τό ὄνομά του στό βιβλίο τῆς ζωῆς, ἀλλά τόν ἔκανε συγγραφέα τοῦ βιβλίου, πού ἀποκαλύπτει σ᾿ ὅλους τούς πιστούς τόν ἴδιο τόν Θεό.
᾿Αλλά ὁ Θεός, πού ὑψώνει ὅσους ταπεινώνονται γιά τό ῎Ονομά Του, τόν δόξασε μέ μιά ξεχωριστή δόξα. ῾Ο Λουκᾶς ἀπό ἀνώνυμος συνέκδημος καί συνοδοιπόρος τοῦ Παύλου, βρέθηκε μιά μέρα κληρονόμος τεράστιας περιουσίας, πού παραμένει ἀναφαίρετα δική του σ᾿ ὅλους τούς αἰῶνες· διότι τό Πνεῦμα τό ῞Αγιο πού τοῦ τή χάρισε, φρόντισε ἀνεξίτηλα νά γραφεῖ τό ὄνομά του. Καί ἡ περιουσία αὐτή εἶναι τό κατά Λουκᾶν Εὐαγγέλιο καί οἱ Πράξεις τῶν ᾿Αποστόλων.
῎Αν μετρήσουμε τήν Καινή Διαθήκη σέ στίχους, τό μεγαλύτερο μέρος της τό ἔγραψε ὁ Λουκᾶς καί δεύτερος ἔρχεται ὁ Παῦλος.
῎Ετσι τόν τίμησε ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, Τόν ὁποῖο διακόνησε· τοῦ ἔδωσε τίς περισσότερες μετοχές στή συγγραφή τῆς Καινῆς Διαθήκης καί δέν ἔγραψε μόνο τό ὄνομά του στό βιβλίο τῆς ζωῆς, ἀλλά τόν ἔκανε συγγραφέα τοῦ βιβλίου, πού ἀποκαλύπτει σ᾿ ὅλους τούς πιστούς τόν ἴδιο τόν Θεό.
